مرور چیست؟ آشنایی جامع با معنا و کاربرد مرور
بی‌تردید واژه مرور را بارها شنیده‌اید و در امر تحصیلات، درس خواندن و به خصوص ایام آزمون و امتحانات از آن مفهوم به صورت کاربردی استفاده کردید اما در اغلب موارد آن نتیجه لازم را کسب نکرده‌اید. به‌راستی مرور چیست؟ انواع آن کدام است؟ چه کاربردهایی دارد؟ چرا باید با بازنگری آشنا شویم و چگونه باید به صورت اصولی و صحیح از قواعد بازنگری استفاده کرد؟
آیا مرور کردن به خودی خود دارای اسلوب و چهارچوب‌هایی است؟ بهترین زمان برای بازنگری مطالب دقیقا چه‌زمانی است؟ چه ارتباطی میان بازنگری مفاهیم و حافظه‌های حسی، کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد؟ تاثیر مرور کردن درست در تمرکز حواس و درک مطلب چگونه است؟ آیا میان مرور نمودن و فرآیند ذخیره‌سازی اطلاعات و تداعی آنها ارتباط و پیوندی وجود دارد؟
نقش فرآیند مرور کردن در ایجاد و افزایش میزان نشاط، انگیزه، شوق و عشق به مطالعه و یادگیری مضاعف چقدر است؟ چه ارتباط‌هایی میان نحو مرور کردن درست مفاهیم با دقت، توجه و خلاقت وجود دارد؟ در مقاله مرور چیست بنا داریم تا شما را به نحو کلی با پاسخ پرسش‌های مذکور آشنا سازیم تا از یک جهت با فلسفه و چیستی مرور آشنا شوید و از جهت دیگر از کاربرد و تاثیرات آن اطلاعات مفید و به روزی را کسب کنید.
در انتهای مقاله مرور چیست نیز شما را با یک روش از روش‌های بازنگری اصولی آشنا می‌سازیم که البته در دوره تندخوانی فرزانگان در این حوزه آموزه و تمرینات تخصصی و کارآمدی ارائه شده است که برای دریافت آموزش‌های نوین و دقیق‌تر در این زمینه از دوره تندخوانی فرزانگان استفاده کنید.
مرور چیست
واژه مرور در انگلیسی: Review به معنای بازنگری، دوباره خواندن و بازبینی به صورت پی در پی است. در اصطلاح منظور از بازنگری کردن یعنی ما پس از انکه ذهنمان نسبت به یک مطلب ویژه‌ای فهم کافی، تسلط و احاطه کاملی پیدا نمود به جهت جلوگیری از فراموشی آن مطلبی که از پیش ادراک شده، بار دیگر به صورت مجدد و از نو؛ مجدد باز گشته و همان مطلب را مطالعه کنیم.
موضوع اصلی چالش بر انگیز بحث مرور نیز اتفاقا از همین مرحله به بعد آغاز می‌شود که ما برای آنکه ذهن و به ویژه حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت‌مان قادر باشد تا آن مفاهیم ادراک شده را با کیفیت و جزئیات بالا به صورت کامل و دقیق بدون کوچک‌ترین کم و کاستی در خود ذخیره کند، در مدت زمان بالایی آن را در خود نگه دارد و در نهایت آن را تداعی و بازیابی کند چگونه باید مطالب را مرور کنیم؟
شیوه صحیح و نظام مند مرور اساسا چگونه است و چه راه و روش‌هایی دارد؟ آیا باید برای مرور کردن هر بار از ابتدا تا انتها مطالب و مفاهیم یک فصل یا فصول یک کتاب را مطالعه کنیم؟ یا تنها قسمت‌های مهم آن را مورد مطالعه قرار دهیم؟ آن بخش‌های کلیدی چه بخش‌هایی است؟ اگر سوالات از آن بخش‌های مهم طرح نشود تکلیف چیست زیرا ما باید به جزئیات کامل یک کتاب آگاهی پیدا کنیم در حالی که این شیوه خواندن و بازنگری کردن بخش اعظمی از نکات را از دید ما مخفی می‌کند؟
انواع مرور چیست
مرور کردن در یک دسته‌بندی کلی به سه بخش: مرورِ پس از هر نیم مطالعه، مرور بعد از مطالعه اصلی و مرور کردن طبق برنامه زمانی مرور تقسیم می‌شود. هریک از این مرورها که روش مختص خود را دارند یک وظیفه و هدف خاصی را دنبال می‌کنند که در عین اشتراک، اختلافاتی را نیز با یک دیگر دارند.
الف) مرور بعد از هر نیم مطالعه، زمانی است که شما پس از آنکه برای مثال یک فصل از یک کتاب را طبق روش‌های صحیح مطالعه، مطالعه نموده و به اتمام رساندید حال پس از یک استراحت کوتاه که آن هم باید طبق یک اصولی انجام پذیرد حال باید مرور همان فصل را داشته باشید تا میزان ماندگاری اطلاعات در حافظه کوتاه مدت افزایش یابد و شما دیرتر مطالب را فراموش کنید.
ب) نوع دیگر مرور، مرور پس از مطالعه اصلی یک فصل یا چند فصل از کتاب است. منظور مطالعه اصلی یعنی خواننده به یک درک جامع و کامل از یک مبحث رسیده است. برای مثال یک کتاب شامل چهار موضوع است که هر موضوع دارای 4 فصل است. حال خواننده طی هر نیم مطالعه و مرورهایی که داشته موفق به درک یک فصل شده و حال آنکه هر چهار فصل به اتمام رسیده و فهم مطالب موضوع اول تکمیل شده حالا نوبت به مرور پس از مطالعه اصلی است.
ج) مرورطبق برنامه زمانی نیز خود به دو بخش دیگر تقسیم می‌شود. بخش اول زمانی است که شما مرورهای اصلی‌تان به پایان رسیده است و حال باید تمامی بازنگری‌ها را بار دیگر از نو مرور و جمع‌بندی کنید. برای این کار شما در گام نخست باید با قاعده ترسیم نقشه ذهنی آشنا شوید و بتوانید که نقشه ذهنی خودتان را با توجه به سلایق و علایقتان رسم کنید.
نقشه ذهنی یا Mind Map اثرات و پیامدهای فوق العاده کارآمد و شگفت انگیزی در فهم عمیق و بازیایی سریع و دقیق اطلاعات درک شده دارد که برای آشنایی با آن می‌توانید از مقالاتی که در این خصوص نگارش شده و در وبگاه نیز موجود است استفاده کنید. زیرا این مبحث دارای نکات ریز و ظریف فراوانی است که طرح آن از حوصله مقاله مرور چیست خارج است. لذا به علت ضیق وقت و کسب آموزش‌های جامع به شکل طبقه‌بندی شده شما می‌توانید از آن مقالات رایگان استفاده کنید.
در گام بعدی، بازنگری طبق برنامه زمانی صورت می‌پذیرد که در دوره تندخوانی فرزانگان در این خصوص آموزش مبسوطی ارائه شده است. زیرا موضوع فوق العاده مهمی در زمینه عدم فراموشی، عدم حواس پرتی، عدم خواب آلودگی در یادگیری، ارتقا راندمان و بازدهی عملکرد سلول‌های عصبی موجود در حافظه‌ها و ارتقا سرعت و دقت در بازیابی و تداعی اطلاعات است.
آشنایی با کاربردها و نتایج اثربخش مرور
به نظر شما کاربرد و تاثیرات این مرورها چیست؟ این مرور (بخش ب) به شما کمک می‌کند تا ذهن‌تان میان مطالب مشابه فصل‌های مختلف باهم پیوند و ارتباط برقرار کند و هر چه این مرور بیشتر باشد قوام این ارتباطات محکم‌تر خواهد بود به بیان دیگر چندین اتفاق مهم در ذهن شما در حال پدید آمدن است. مرور پس از مطالعه اصلی؛ کیفیت، قدرت و قابلیت درک مطلب شما را بهبود و مضاعف می‌کند و شما به فهم عمیق‌تری دست خواهید یافت.
این رویه فرآیند دریافت اطلاعات و فهم موضوعات و مفاهیم جدید را نیز برای شما آسان‌تر خواهد کرد زیرا که شما خالی از معنا نمی‌باشید و دارای اندوخته و اطلاعات قبلی هستید. از طرفی کلیه معانی مهم یکجا در حافظه‌تان باقی می‌ماند و حافظه‌تان از شلوغی و پراکندگی داده‌ها خارج می‌شود و به یک سامان و ساختاری دست پیدا می‌کند. و از همه کلیدی‌تر قدرت بازیابی مطالب در شما ارتقا می‌یابد.
زیرا ذهن شما میان مطالب مشابه تمامی فصل‌ها ارتباط برقرار کرده و به فهم کامل از یک موضوع خاص رسیده است. توجه به این نکته حیاتی بسیار ضروری است که ما زمانی علاقه، تمرکز حواس و دقت‌مان نسبت به یک مفهومی افزایش پیدا می‌کند که در قدم قبلی ذهنمان قادر باشد تا تمامی معانی آن مفهوم را که گاهی به صورت نا منظم و پراکنده وجود دارد به صورت یکجا جمع آوری کند و مانند قطعات یک پازل به آنها شکل و فرم بخشد.
این مرحله از مرور (مورد ج) میزان پایداری اطلاعات را در حافظه کوتاه مدت افزایش می‌دهد، قدرت و قابلیت حافظه کوتاه مدت را ارتقا می‌دهد تا بار دیگر با نظم و نظام عالی‌تر فرآیند ذخیره سازی و تداعی داده‌ها را انجام دهد و از همه حیاتی‌تر سرعت و دقت فرآیند انتقال داده‌ها به حافظه بلندمدت مضاعف می‌سازد.
استفاده از برنامه زمانی مرور به شما این امکان را می‌دهد تا شما مفاهیم و معانی را در مدت زمان‌های طولانی در حافظه‌تان ذخیره و سپس تداعی کنید. اگر طبق الگو برنامه زمانی عمل شود شما تا سالیان سال به تمامی مفاهیم یک کتابی که برای مثال در سی سال پیش مطالعه کرده‌اید دسترسی خواهید داشت؛ با همان کیفیت و جامعیت بدون آنکه قسمتی از آن را فراموش کنید. البته اگر طبق برنامه به صورت مستمر و مداوم عمل کنید.
آشنایی با قواعد و اسلوب مرور صحیح
قواعد متعددی برای مرور صحیح وجود دارد اما یکی از قواعد عمومی که در مقاله مرور چیست می‌تواند برای شروع کمک شایانی به شما کند آگاهی از شیوه جمع‌بندی مطالب درک شده و سپس مرور آنها است. مرور هنگامی تاثیر خود را بر روی شما عیان و آشکار می‌کند که شما قبل از آن معانی یک موضوع از کتاب را به خوبی دسته‌بندی و ادراک کرده باشید.
برای جمع‌بندی، ما مستلزم فهم عمیق و کامل می‌باشیم که برای اینکار شما می‌توانید از روش‌های صحیح مطالعه، استفاده از سبک‌های یادگیری فردی، خلاصه نویسی و استفاده از قواعد و اصول مطالعه استفاده کنید که در وبگاه در مورد هریک از این موارد آموزش‌های کاربردی رایگانی ارائه شده است و در دوره تندخوانی فرزانگان به صورت جامعی در مورد هر یک از آنان تمرینات کارآمدی ارائه شده است.
آشنایی با زمان ایده‌آل مرور
بهترین زمان برای مرور مفاهیم قاعدتا هنگامی است که ما به درک نسبتا کاملی از یک مبحث رسیده باشیم اما اینکه آیا صبح‌ها بهترین زمان برای مرور کردن است یا شب‌ها تفاوتی میان آنها نیست. ما باید طبق برنامه زمانی استانداردی که برای مرور وجود دارد فرآیند تداعی و بازیابی را انجام دهیم.
لذا زمان ایده‌آل هنگامی است که ما در طی یک جریان زمانی، در طی زمان مرور را انجام دهیم زیرا یادگیری راستین و عمیق همواره در طول زمان رخ می‌دهد و نه مطالعه و مرورهای شب امتحانی.
نتیجه‌گیری کلی
در یک جمع‌بندی از مقاله مرور چیست شما را ماهیت مرور و انواع آن به خوبی آشنا شدید. در مراحل بعدی با کاربردها، قواعد صحیح و بهترین زمان برای مرور نیز آشنا شدید و راهکار و تمرینات لازم هر یک را نیز دریافت نمودید. حال وقت آن است تا حوزه دانش، سطح کیفی دست آوردها و موتور تحقق آرزوهایتان را روشن کرده و به آن شتاب و سرعت لازم را بخشید.